Figuras como a da sueca Greta  Thunberg, a kenyana Elizabeth  Wathuti, a costarriqueña e artífice do Acordo de París, Christiana Figueres; ou a actual secretaria executiva da Convención Marco das Nacións Unidas sobre o Cambio Climático, a mexicana Patricia Espinosa, convertéronse en referentes desta batalla mundial na que as mulleres son, á vez, as máis prexudicadas.

Detrás delas hai moitas outras mulleres liderando proxectos de transformación verde en diversos países como Chile, Perú ou Costa Rica, redactando informes sobre a situación de ecosistemas en perigo que se analizan en reunións de alto nivel ou protexendo territorios desde o exercicio da defensa dos dereitos humanos e da natureza.

“Hai moitas líderes tratando de propoñer solucións ante un dos grandes retos que imos ter como humanidade nos próximos anos. Pero lembremos que xa hai 30 anos que moitas mulleres empezaron a traballar estes temas dunha maneira integral”, asegura a especialista de xénero, ambiente e cambio climático do Programa das Nacións Unidas para o Desenvolvemento (PNUD) en América Latina, Andrea Quesada.

A especialista, en declaracións a EFE, nomea a  Gro  Brundtland, ex primeira ministra de Norueguesa artífice do termo “desenvolvo sostible” en 1987; á kenyana  Wangari  Maathai, a primeira africana en recibir o Premio Nobel da Paz en 2004 por “a súa contribución ao desenvolvemento sostible e á democracia”, e á líder indíxena Berta Cáceres, asasinada en 2016 pola súa loita polos dereitos humanos e o medioambiente en Honduras.

“Moitas destas novas líderes están nas ramas das árbores que sementaron estas mulleres tan transformadoras no seu momento e o máis interesante é que se mantén a diversidade de voces”, agrega Quesada.

A FORZA DE LÍDERES INDÍXENAS

A indíxena waorani Nemonte Nenquimo é unha desas novas líderes. Ela lembra que o seu amor pola natureza e a súa loita para manter “a salvo” o seu territorio iniciouse desde moi pequena.

“Nós vivimos da selva, da pesca, da cacería e da terra. A nosa Amazonía está chea de diversidade, de vida, e por iso respectámola. Pero o mundo occidental non o entende, para eles é pura zona verde”, di a Efe a ecuatoriana que encabezou unha campaña para evitar que as petroleiras se instalen na súa comunidade, situada na provincia amazónica de Pastaza.

Alzar a súa voz levouna a gañar en 2020 o Premio Ambiental Goldman, considerado o “Nobel” de  medioambiente. “Eu son unha muller waorani e sinto en colectivo. Ese recoñecemento é para as miles de mulleres no mundo que están a defender a vida, o territorio, a  Amazonía. Esas mulleres están dentro de min e grazas a iso podo dar a cara”.

“Non é fácil esta vida, pero ese recoñecemento fíxome sentir forte e inspirada para seguir construíndo un futuro con todas estas mulleres que estamos a protestar”, sinala a activista, quen agrega que xunto a outras mulleres traballa nun proxecto de seguridade alimentaria para que máis persoas dependan dos froitos que dan esas terras.

Aínda que estivo en varios cumes internacionais, Nenquimo é moi crítica cos acordos que nestas fanse e admite que, aínda que estivo convidada á COP26, non foi porque “non quería volver sen nada”.

“Hai moitos foros e organizacións que falan de fondos verdes, pero non invisten todo ese diñeiro. Só nos dan unha porcentaxe mínima e o demais para eles. Mellor que eses líderes veñan coñecer o que defendemos, que loiten connosco”, reitera.

Imaxe por Miguel Bruna